Güncel Bilgiler

Engelli Hakları Nelerdir? 2023 (Devlet Desteği)

Yeni engelli hakları, anayasaya yeni eklenen engelli hakları haberleri engelli ailelerine müjde oldu. Engelli vatandaşların ve yakınları ile yeni düzenlemeler ile yeni haklar sağlanmış oldu. Engelli yakınları nelerden faydalanır sorusu bu yeni müjde ile çokça araştırılan konular arasında yer alıyor. Merak edilen sorular ve yüzde 40 engelli hakları hakkında cevapları yazımızda bulabilirsiniz.

Yeni Engelli Hakları Nelerdir?

Engelli vatandaşlara verilen haklar, günlük hayatlarında zorlanmalarını engellemek amacıyla engelli vatandaşları çeşitli yardımcı haklar verilmiştir. Engelli vatandaşlara verilen haklar oldukça geniştir. engelli hakları ve engelli hakları şöyledir;

  • Devlet Demir Yolları İndirimi
  • Devlet Tiyatroları Engelli İndirimi
  • EKPSS Hakkı
  • Elektrik Yardım Desteği
  • Emlak Vergisi İndirimi
  • Engelli Aylığı
  • Engelli Kimlik Kartı
  • Engelli Çalışan Hakları
  • Engelli Ebeveyn Hakkı
  • Erken Emeklilik Hakkı
  • Evde Bakım Hizmeti
  • Gelir Vergisi İndirimi
  • İletişim Engelli İndirimi
  • İnternet Engelli indirimi
  • İthal Araç ve Gereçlerde Gümrük Vergisi İndirimi
  • Kamusal Alanlarda İndirimler
  • Kredi Yurtlar Kurumu İndirimi
  • Kurumsal Alanlarda İndirimler
  • MTV İndirimi
  • Milli Parklar ve Tabiat Giriş İndirimi
  • Müze ve Ören Yerlerine Giriş İndirimi
  • Muhtaç Aylığı
  • Özel Eğitim Hakları
  • Özel Araç ve Gereçlerde KDV İndirimi
  • Su İndirimi
  • Sosyal Yardım Hakları
  • Şehirler Arası Otobüs İndirimi
  • Tayin Hakkı
  • THY Engelli İndirimi
  • Toplu Taşıma İndirimi
  • Toki Çekilişleri

%40 Engelli Hakları

%40 oranında engelli hakları, yaşantılarını kolaylaştırmak için engelli vatandaşlara haklar verilmiştir. %40 oranında engelli hakları ise şöyledir;

  1. Toplu taşıma araçları ile ücretsiz ulaşım hakkı 
  2. Karayolu, denizyolu ve demiryolu araç biletlerinde indirim ayrıcalığı
  3. Enerji tüketiminde olan su, elektrik  ve doğalgaz fatura ödemelerinde indirim 
  4. Kurum ve kuruluşlarda raporu göstererek öncelikli olarak işlem yapma
  5. Yapılan sınavlara yanında bir rehber ile sınava katılma olanağı
  6. Devlet tiyatrolarında ve tüm müzelerde ücretsiz giriş olanağı
  7. Engellilere ait özel otoparklara araç park etme olanağı
  8. GSM operatörlerinde bulunan paket indirimlerinden yararlanma
  9. Engelli aylığı alma hakkı
  10. Kredi Yurtlar Kurumu’nda konaklamak isteyen engelli öğrencilere öncelik hakkı
  11. Erken emeklilik hakkı

Engellik oranı %90 ve üzeri olan vatandaşlar ülkemizde yukarıdaki ayrıcalıklar dışında aşağıdaki ayrıcalıklar da sağlanıyor;

  1. Emlak vergisinden muafiyet hakkı
  2. Evde bakım maaşı alabilme hakkı
  3. Gelir vergisinde indirim hakkı
  4. Tayin isteme hakkı
  5. Araç alımlarında ÖTV indirim hakkı

Engelli Yakınları Nelerden Faydalanır?

Engelli yakınları nelerden faydalanır sorusu engelli yakınları olan vatandaşların araştırdığı konular arasında yer almaktadır. Engelli yakınına bakma sorumluluğu olan yakınların memur olarak çalışması veya özel sektörde çalışması fark etmeksizin hakları bulunmaktadır. Bu hakları ise şunlardır;

Engelli Yakını Olup Memur Olarak Çalışan Vatandaşların Hakları

Engelli yakını olup memur olarak çalışan vatandaşların hakları özel sektöri işçi olarak çalışan vatandaşların haklarına göre daha farklıdır. Devlete ait kurum ve kuruluşlarda memur olarak çalıştıkları için hakları daha fazladır. Engelli yakını olup memur olarak çalışan vatandaşların hakları ise şunlardır;

  • Gece Nöbeti Tutmama Hakkı; engelli bireye bakmakla yükümlü olan memurlar bazı devlet dairelerinde uygulanan gece nöbeti tutma görevinden muaf tutulmaktadır.
  • Refakat İzni Hakkı; engelli bireye bakmakla yükümlü olan memurlar engelli yakınının hayati bir durumu olması halinde 3 ay refakat izni hakkını kullanabilir. Eğer 3 ay sonunda hayati durumu hala devam ediyor ise bu hak 3 ay daha uzatılabilmektedir.  
  • Saatlik Refakat İzin Hakkı; engelli bireye bakmakla yükümlü olan memurlar engelli yakının ihtiyaçları doğrultusunda gün içerisinde 1 buçuk saatlik refakat izni kullanabilmektedirler. Bu refakat izninin hangi saatlerde olacağının memur kendisi belirleyebilmektedir.
  •  Tayin İsteme Hakkı; engelli bireye bakmakla yükümlü olan memurlar engelli yakınını bir rehabilitasyon merkezine götürmesi gerekiyor ise ve bu rehabilitasyon merkezi görev yaptığı şehirde yok ise memurlar uygun bir şehre tayin edilebilir.

Engelli Yakını Olup İşçi Olarak Çalışan Vatandaşların Hakları

Engelli yakını olup işçi olarak çalışan vatandaşların hakları, özel sektörde işçi olarak çalışan ve engelli yakını olan vatandaşların hakları ise şunlardır; 

  • Mazeret İzni Hakkı; çalışan bu haktan faydalanmak için bakmakla yükümlü olduğu engelli bireyin %70 oranında engelli raporu olması gerekmektedir. Bu rapor ile çalışan mazeret izni kullanabilir ve kullandığı zaman maaşından herhangi bir kesinti olmaz.
  • Erken Emeklilik Hakkı; erken emeklilik hakkından sadece anne adaylarına yararlanabilmektedir. Çalışan annenin eğer bakmakla yükümlü olduğu bir engelli çocuğu var ise bu haktan faydalanabilir.

Akülü Tekerlekli Sandalye SGK Geri Ödemesi

Akülü tekerlekli sandalye SGK geri ödemesi, sosyal güvencesi olan engelli vatandaşların ihtiyaç doğrultusunda;

  • Akülü sandalyeler için 2,500 TL,
  • Tekerlekli sandalyeler için 1,200 TL

 Geri ödeme yapılmaktadır. Geri ödeme hakkından yararlanmak için sağlık kurulu raporunuz (engelli raporunuz)’da akülü sandalye kullanması uygundur veya tekerlekli sandalye kullanması uygundur yazılarının bulunması gerekmektedir.

Engelli Araç Park Yeri Hakkı

Engelli araç park yeri hakkı, engelli vatandaşlarımızın belediye işletmelerinde olan otoparklarda, havalimanlarında ve otogarlarda geçerli olan haklardan biridir. Bu hak sayesinde engelli vatandaşlar herhangi bir ücret ödemeden araçlarını kendilerine özel alanlara park edebileceklerdir. ÖTV indirimi ile aldıkları araçları için evlerinin önüne engelli araç park yeri yaptırma hakları da bu hak içerisinde yer almaktadır. Bunun için vatandaşların bağlı oldukları belediyeye başvuru yapmaları gerekmektedir.

Engelli Özel Araç Ve Gereçler KDV İndirim Hakkı

Engelli özel araç ve gereçler KDV indirim hakkı, engelli vatandaşların günlük hayatlarında kendi ihtiyaçları karşılamak için özel olarak üretilmiş ve kullanımda olan tüm araç, gereç ve özel bilgisayar programları satın almalarında uygulanan KDV ücretinden muaf olmalarıdır. Bu hak ile birlikte engelli vatandaşlar engelleri için kullandıkları yardımcı araç gereçlerin satın alımlarında KDV ücretinden muaf tutulmaktadır.

Engelli EKPSS Girme Hakkı

Engelli EKPSS girme hakkı, iki yılda bir gerçekleştirilen KPSS sınavına engelli vatandaşlarında girebilmesidir. Bu hakka göre engelli vatandaşlar engel türü fark etmeksizin KPSS sınavına katılabilmektedirler. Engellilere uygun sorular hazırlanarak sınava katılan vatandaşlar kura yöntemi ile atamaları gerçekleştirilebilecektir. Lise, ön lisans, lisans yanında ilköğretim ve ortaöğretim mezunu vatandaşlarda yer alabilmektedir. Fakat bu konuda vatandaşların dikkat etmesi gereken bir konu bulunmaktadır. Sınava daha önceden girmiş olan vatandaşlar tekrar kura için başvuruda bulunamazlar.

Özel Eğitim Hakkı

Özel eğitim hakkı, özel eğitime ihtiyaç duyan engelli vatandaşlar özel eğitim hizmeti veren kurumlardan ücretsiz olarak eğitim hakkından yararlanabilirler. RAM (Rehberlik Araştırma Merkezi) tarafından yönlendirilmesi ve  doktor raporuna göre engelli vatandaşın nasıl bir eğitim alması gerektiği belirlenir.

Engelli Erken Emeklilik Hakkı

Engelli emeklilik hakkı, iş yerinde yaşanan herhangi bir iş kazası sonucu engelli olup ve bu engelin %60 oranında çalışma engeline sahip vatandaşların haklarından biridir. Fakat engelli emeklilik(malulen emekli) olabilmek için vatandaşların devlet tarafından belirlediği koşulları taşıması gerekmektedir. Gereken şartları taşıyan vatandaşlar erken emeklilik hakkından yararlanabilirler.

Malulen Emekli (Engelli Erken Emeklilik) Hakkı İçin Şartlar

Malulen emekli hakkı için gereken şartlar şöyledir;

  • Emekli olmak isteyen vatandaşın%60 oranında çalışma gücünü kaybetmiş olması
  • Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı bir Sağlık Kurulundan %60 oranında engelli raporu olmalı
  • En az 10 yıllık sigortalı olması gerekmektedir.

Yetim Aylığı Alma Hakkı

Yetim aylığı alma hakkı, %60 oranında engelli ve sigortadan emekli anne ve babası olan kız ve erkek çocuklar belli bir yaş sınırı olmadan yetim maaşı alabilmektedirler.

Engelli Maaşı Alma Hakkı

Engelli maaşı alma hakkı, %40 oranında engelli veya üstü engelli vatandaşların sigortalı bir çalışan olmamaları durumunda, aile içinde bulunan kişi başı geliri asgari üçte birini geçmemesiyle her ay sakatlık oranlarına göre değişiklik gösteren tutarlarda 2023 engelli aylığı alma hakları bulunmaktadır.

Bu haktan yararlanmak için engelli bireyin bizzat kendisi ya da engel durumu nedeniyle kendisi başvuramaması durumunda vasisi ya da bir yakını ile yaşadığı ildeki sosyal yardımlaşma dayanışma ve yardımlaşma vakfına başvuru yapabilirler.

%40 ve %69 engelli maaşı657 TL
%70 engelli maaşı1.024 TL
Evde Bakım Desteği Maaşı1.657 TL

Herhangi bir sigortalı çalışan olan engelli vatandaşlara maaş bağlanmamaktadır. Doğum tarihleri ve maaş günleri ise şöyledir;

Doğum Tarihinin Son Rakamı 0-5Ayın 5. Günü
Doğum Tarihinin Son Rakamı 1-6Ayın 6.Günü
Doğum Tarihinin Son Rakamı 2-7Ayın 7. Günü
Doğum Tarihinin Son Rakamı 3-8Ayın 8. Günü
Doğum Tarihinin Son Rakamı 4-9Ayın 9. Günü

Engelli Maaşı Başvuru İçin Gereken Evraklar

Engelli maaşı başvurusu için gereken evraklar bulunmaktadır. Bu evraklar ise şunlardır;

  • Kişiye ait 2 vesikalık fotoğraf
  • Nüfus kayıt belgesi
  • Maaş almadığını kanıtlayan bir resmi belge
  • Mal bildirimi kağıdı
  • Maaş alma isteğini bildiren dilekçe
  • Engel durumunu belirten sağlık kurulu raporu

Evde Bakım Maaşı Alma Hakkı

Evde bakım maaşı alma hakkı, engelli bireye değil de ona bakmakla yükümlü kişiye verilen aylık maaştır. Evde bakım aylığını almak için bakıma ihtiyacı olan kişinin “banyo ve tuvalet” gibi kişisel bakım ihtiyaçlarını yardım almadan kendi başına yapamıyor olması ve aile içinde aylık gelirin belli bir sınır geçmiyor olması gerekmektedir.

Engelli Elektrik İndirim Hakkı 

Engelli elektrik indirim hakkı, Resmi Gazetede yayınlanan kararla yürürlüğe girmiştir. Bu hakka göre engelli vatandaşlar T.C kimlikleri ile birlikte başvuru yapmaları halinde elektrik indirim desteği alabilmektedirler.

Engelli Hakları Su İndirimi

Engelli hakları su indirimi ile % 40 oranında engeli olan ve bu orandan daha yüksek oranda ki engelli vatandaşların su faturaları üzerinde %50 indirim uygulanmaktadır. Engelli vatandaşın yaşadığı evde birlikte yaşadığı refakatçisi engelli vatandaş adına indirim başvurusunda bulunabilmektedir. Engel durumu ulaşımını engellemiyor ise bizzat kendisi indirim için başvuru yapabilir.

Engel durumunu belirten sağlık raporları ve T.C kimlikleri ile birlikte yaşadıkları yerde bulunan Su ve Kanal İdari Müdürlüğüne başvuruda bulanabilirler.

Engelli Dijitürk İndirimi

Engelli dijitürk indirimi, engelli vatandaşların dijitürk imkânlarından faydalanmaları için hazırlanan bir haktır. Engelli vatandaşlar T.C kimlikleri ile dijitürk bayilerinde başvuruda bulunmaları halinde dijitürk olanaklarından %35 indirim ile faydalanabileceklerdir.

Engelli Ücretsiz Ulaşım Hakkı

Engelli ücretsiz ulaşım hakkı, engel çeşidi ne olursa olsun %40 oranında ve üzeri oranda engel raporuna sahip vatandaşlar engelli kimlik kartı ile ücretsiz engelli ulaşım haklarından faydalanabilmektedir. %40 engelli sağlık raporu olan vatandaşlar şehir içi otobüs, metro, deniz yolları, TCDD demir yolları ve Türk Hava Yolları ulaşım imkanlarını ücretsiz olarak kullanabilmektedir.

Ücretsiz ulaşım hakkından yararlanmak için engelli vatandaşlar %40 engelli veya üzeri engel durumunu ifade eden sağlık raporu ve bir refakatçi ile yaşadıkları ilçede bulunan Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne “engelli seyahat kartı” başvurusunda bulunmaları gerekmektedir. Başvuru sonrasında evraklar ile birlikte gerekli işlemler gerçekleştirilir ve engelli seyahat kartı kişiye teslim edilir.

Engelli Tıbbi Malzeme Alım Hakkı

Engelli tıbbi malzeme alım hakkı, engelli vatandaşlara devlet tarafından verilen bu hak ile evde bulunan kişi başına düşen milli gelirin üçte birinden az alan vatandaşlar tıbbi malzeme alımlarında devletten destek isteyebilmektedir. Engelli vatandaşlara uygulanan tıbbi malzeme hakları ise;

  • 2 yaşını doldurmuş olan engelli çocuklar için 2 yıl olmak üzere tek doktor imzalı aylık raporları ile aylık 120 tane bez yardımı
  • 5 yılda bir alınabilecek ve ilgili kurumlar tarafından hazırlanmış malzeme raporu ile reçete edilmiş Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tekerlikli sandalye yardımı uygulanmaktadır.

EDİTÖR TAVSİYESİ

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

13 − three =

Başa dön tuşu